Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) olan kişilerde ise “sürekli, aşırı ve durumla uygun olmayan bir endişe durumu” söz konusudur. Aşırı endişe, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler ve hatta olağan yaşam etkinliklerini sürdürmesini engeller. Bu kişiler her durumda olası en kötü sonucu düşünürler, her şey kendi denetimlerinin dışındadır, iyi bir olasılık ya da geriye dönüş mümkün değildir. YAB’da aşırı endişe ve kaygı genellikle sağlık, aile, para ya da iş gibi konularla ilgilidir. Denetlenemez nitelikte olan endişe hali en az altı ay boyunca hemen her gün vardır ve gün boyunca sürer.(Türk Psikiyatri Derneği)
Belirtileri Nelerdir?
Gerçek bir neden yokken ya da nedeni olsa bile durumla uygunsuz olan, aşırı olan denetlenemeyen nitelikteki endişe hastalığın temel belirtisidir. Çoğu zaman kişi endişelerinin aşırı olduğunun farkındadır, ancak endişelenmelerini denetleyemezler ve bir türlü sakinleşemezler. Çevrelerinde “aşırı evhamlı” olarak tanınırlar. Yorgunluk, dikkat bozukluğu ve konsantrasyon güçlüğü, en ufak sesle kolayca irkilme, uykuya dalamama ve gece sık sık uyanma diğer önemli belirtilerdir.(Türkiye Psikiyatri derneği)
Fiziksel belirtileri ise;
Panik, korku ve huzursuzluk,
Sakin kalamamak,
Uyku problemi,
Soğuk, terli, uyumuş ya da karıncalanan eller ya da ayaklar,
Nefes darlığı,
Ağız kuruması,
Kalp çarpıntısı,
Mide bulantısı,
Baş dönmesini, söyleyebiliriz.
Kişinin kaygılı yetişmesi çocukluk dönemi ve ergenlik dönemi ile bağlantılıdır. Yetiştirilme şekli, verilen temel eğitim, yaklaşım şekli ve yaşanılan bazı travmatik durumlar bu durumu ortaya çıkarmaktadır. Ancak yukarıda da bahsettiğim gibi şiddeti son derece önemlidir. Sizde bu durumun şiddetini nasıl olduğunu anlamak istiyorsanız altta bulunan linkteki testi çözerek öğrenebilirsiniz.
Uzm Psk. Ayşe DÖNERCE
Bu testte insanların kaygılı ya da endişeli oldukları zamanlarda yaşadıkları bazı belirtiler verilmiştir. Lütfen her maddeyi dikkatle okuyunuz. Daha sonra, her maddedeki belirtinin BUGÜN DAHİL SON BİR (1) HAFTADIR sizi ne kadar rahatsız ettiğini işaretleyiniz.
1. Bedeninizin herhangi bir yerinde uyuşma veya karıncalanma
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde – Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
2. Sıcak/ ateş basmaları
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
3. Bacaklarda halsizlik, titreme
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde -Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
4. Gevşeyememe
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
5. Çok kötü şeyler olacak korkusu
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
6. Baş dönmesi veya sersemlik
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
7. Kalp çarpıntısı
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
8. Dengeyi kaybetme duygusu
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
9. Dehşete kapılma
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
10. Sinirlilik
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
11. Boğuluyormuş gibi olma duygusu
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
12. Ellerde titreme
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
13. Titreklik
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
14. Kontrolü kaybetme korkusu
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
15. Nefes almada güçlük
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
16. Ölüm korkusu
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
17. Korkuya kapılma
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
18. Midede hazımsızlık ya da rahatsızlık hissi
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
19. Baygınlık
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
20. Yüzün kızarması
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
21. Terleme (sıcaklığa bağlı olmayan)
Hiç
Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi
Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim
Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım
Sonuç:
Hiç seçeneği 0 puan, hafif 1 puan, orta 2, ciddi seçeneği ise 3 puandır. Testin sonunda puanlar toplanır.
1. 8-15 puan arası hafif anksiyete belirtileri,
2. 16-25 puan arası orta düzeyde anksiyete belirtileri,
3. 26-63 puan arası şiddetle düzeyde anksiyete belirtileri olarak kategorize edilir.