Yaygın Anksiyete(Kaygı) bozukluk nedir?

Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) olan kişilerde ise “sürekli, aşırı ve durumla uygun olmayan bir endişe durumu” söz konusudur. Aşırı endişe, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler ve hatta olağan yaşam etkinliklerini sürdürmesini engeller. Bu kişiler her durumda olası en kötü sonucu düşünürler, her şey kendi denetimlerinin dışındadır, iyi bir olasılık ya da geriye dönüş mümkün değildir. YAB’da aşırı endişe ve kaygı genellikle sağlık, aile, para ya da iş gibi konularla ilgilidir. Denetlenemez nitelikte olan endişe hali en az altı ay boyunca hemen her gün vardır ve gün boyunca sürer.(Türk Psikiyatri Derneği)

Belirtileri Nelerdir?

Gerçek bir neden yokken ya da nedeni olsa bile durumla uygunsuz olan, aşırı olan denetlenemeyen nitelikteki endişe hastalığın temel belirtisidir. Çoğu zaman kişi endişelerinin aşırı olduğunun farkındadır, ancak endişelenmelerini denetleyemezler ve bir türlü sakinleşemezler. Çevrelerinde “aşırı evhamlı” olarak tanınırlar. Yorgunluk, dikkat bozukluğu ve konsantrasyon güçlüğü, en ufak sesle kolayca irkilme, uykuya dalamama ve gece sık sık uyanma diğer önemli belirtilerdir.(Türkiye Psikiyatri derneği)

Fiziksel belirtileri ise;

Panik, korku ve huzursuzluk,

Sakin kalamamak,

Uyku problemi,

Soğuk, terli, uyumuş ya da karıncalanan eller ya da ayaklar,

Nefes darlığı,

Ağız kuruması,

Kalp çarpıntısı,

Mide bulantısı,

Baş dönmesini, söyleyebiliriz.

Kişinin kaygılı yetişmesi çocukluk dönemi ve ergenlik dönemi ile bağlantılıdır. Yetiştirilme şekli, verilen temel eğitim, yaklaşım şekli ve yaşanılan bazı travmatik durumlar bu durumu ortaya çıkarmaktadır. Ancak yukarıda da bahsettiğim gibi şiddeti son derece önemlidir. Sizde bu durumun şiddetini nasıl olduğunu anlamak istiyorsanız altta bulunan linkteki testi çözerek öğrenebilirsiniz.

Uzm Psk. Ayşe DÖNERCE

Bu testte insanların kaygılı ya da endişeli oldukları zamanlarda yaşadıkları bazı belirtiler verilmiştir. Lütfen her maddeyi dikkatle okuyunuz. Daha sonra, her maddedeki belirtinin BUGÜN DAHİL SON BİR (1) HAFTADIR sizi ne kadar rahatsız ettiğini işaretleyiniz.

1. Bedeninizin herhangi bir yerinde uyuşma veya karıncalanma

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde – Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

2. Sıcak/ ateş basmaları

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

3. Bacaklarda halsizlik, titreme

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde -Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

4. Gevşeyememe

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

5. Çok kötü şeyler olacak korkusu

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

6. Baş dönmesi veya sersemlik

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

7. Kalp çarpıntısı

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

8. Dengeyi kaybetme duygusu

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

9. Dehşete kapılma

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

10. Sinirlilik

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

11. Boğuluyormuş gibi olma duygusu

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

12. Ellerde titreme

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

13. Titreklik

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

14. Kontrolü kaybetme korkusu

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

15. Nefes almada güçlük

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

16. Ölüm korkusu

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

17. Korkuya kapılma

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

18. Midede hazımsızlık ya da rahatsızlık hissi

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

19. Baygınlık

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

20. Yüzün kızarması

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

21. Terleme (sıcaklığa bağlı olmayan)

Hiç

Hafif düzeyde - Beni pek etkilemedi

Orta düzeyde - Hoş değildi ama katlanabildim

Ciddi düzeyde - Dayanmakta çok zorlandım

Sonuç:

Hiç seçeneği 0 puan, hafif 1 puan, orta 2, ciddi seçeneği ise 3 puandır. Testin sonunda puanlar toplanır.

1. 8-15 puan arası hafif anksiyete belirtileri,

2. 16-25 puan arası orta düzeyde anksiyete belirtileri,

3. 26-63 puan arası şiddetle düzeyde anksiyete belirtileri olarak kategorize edilir.